អប្បមាទោ កុសលេសុ ធម្មេសុ សេចក្តីមិនធ្វេសប្រហែសក្នុងធម៌ទាំងឡាយជាកុសល។ពាក្យថា “មិនធ្វេសប្រហែស” បានដល់សភាវធម៌ដែលផ្ទុយគ្នានឹងពាក្យថា“ធ្វេសប្រហែស”។សេចក្តីមិនធ្វេសប្រហែសនោះ បានដល់ការមិនភ្លេចភ្លាំងស្មារតីគឺកិរិយាមិនស្រវឹងមិនពុលគំនិតភ្លេចខ្លួនទៅក្នុងឥដ្ឋារម្មណ៍គឺ លាភ យស សរសើរសុខឬថាមិនស្រវឹងទៅតាមដំណើរសេចក្តីស្រវឹង៣ប្រការគឺ ស្រវឹងថាខ្លួនមានវ័យនៅក្មេង១ថាខ្លួនមិនមានរោគ១ថាខ្លួនមានពូជអំបូរប្រកបដោយជីវិតរស់នៅវែង១ ។ពាក្យថា “ធម៌ទាំងឡាយជាកុសល”បានដល់កុសលធម៌ច្រើនយ៉ាងជាដើម។ កុសលធម៌ ទាំងអស់ដែលកើតឡើងក្នុងសន្តានចិត្តរបស់បុរសស្រ្តីទៅបានក៏ដោយគុណនៃអប្បមាទធម៌ឬថាមានអប្បមាទធម៌ជាប្រភព(ជាដែនកើត) ដូច្នេះក៏បាន
ព្រោះហេតុនោះទើបលោកពោលថា “អប្បមាទធម៌ គឺសេចក្តីមិនធ្វេសប្រហែស”នេះចាត់ជាធម៌មានឧបការៈច្រើន”។ ពុទ្ធភាសិតនេះ ជាមច្ឆិមវាចា គឺជាព្រះពុទ្ធដីកាពៅបំផុតក្នុងពេលដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ អាពាធ ជាទម្ងន់ទៀបបរិនិព្វាន។អប្បមាទធម៌មានឧបការៈទាំងគតិលោក ទាំងគតិធម៌ ដូចបុគ្គលត្រូវការប្រាថ្នាទ្រព្យសម្បត្តិ យសបរិវារ ដើម្បីលើកឋានៈខ្លួនឲ្យខ្ពង់ខ្ពស់ ឃើញថាជាក់ច្បាស់ក្នុងលោកនេះទៅបាន ព្រោះអាស្រ័យអប្បមាទធម៌ទំាងអស់ ។ ចំណែកគតិធម៌ដូចបុគ្គលអ្នកបំពេញទាន សីល ភាវនា រហូតដល់ការប្រឹងប្រែងព្យាយាមមិន បន្ធូរបន្ថយក្នុងការចម្រើន កម្មដ្ឋាន ដរាបដល់បានសម្រេចមគ្គផលក៏ព្រោះគុណនៃ អប្បមាទធម៌ទាំងអស់។ការខ្ជិលច្រអូសនិងភាពខ្ជីខ្ជា ជាមន្ទិលដល់កិច្ចការទាំងពួង។ Laziness andcarelessness is the obscles of alltasks. ហេតុជាទីតាំងដែលនាំឲ្យកើតបុណ្យហៅថា “បុញ្ញកិរិយាវត្ថុ” មាន១០យ៉ាងគឺៈ There are ten ways of making-merit called “Puñña-kiriya-vatthu” as followings: ១. បុណ្យសម្រេចដោយការអោយទាន (ទានមយៈ)។ 1. Giving or generosity (Dāna-mayaŋ puñña-kiriya-vatthu) 2. Moral conduct or virtue (Sīla-maya) 3. Meditation or mental development (Bhāvana-maya …. ) 4. Respect or reverence (Apacayana-Maya) ៥. បុណ្យសម្រេចដោយការជួយខ្នះខ្នែងចាត់ចែងកិច្ចការកិច្ចការជាប្រយោជន៍ដល់អ្នកដទៃ (វេយ្យាវច្ចមយៈ)។ 5. Service in helping others (Veyyāvacca-maya ) 6. Transference of merit (Pattidāna-maya) ៧. បុណ្យសម្រេចដោយការអនុមោទនា(ត្រេកអរនឹងអំពើល្អរបស់អ្នកដទៃ) (បត្តានុមោទនាមយៈ)។ 7. Rejoicing in other’s merit(Pattānumodanā-maya) 8. Expounding or teaching the dhamma (Dhammadesanā-maya) 9. Listening to the dhamma (Dhammasavana-maya) ១០. បុណ្យសម្រេចដោយការតម្រង់ទិដ្ឋិអោយត្រូវត្រង់ជាសម្មាទិដ្ឋិ (ទិដ្ឋុជុកម្ម) 10. Correcting one’s views (Didthujukamma puñña-kiriya-vatthu) បុញ្ញកិរិយាទាំង១០យ៉ាងនេះជាជម្រើសរបស់សប្បុរសជនទាំងឡាយជ្រើសរើសធ្វើ ទៅតាមអធ្យាស្រ័យរបស់ខ្លួន សុទ្ធសឹងតែជាអំពើដេលនាំអោយកើតបុណ្យកុសលទាំងអស់។ These 10 ways of making merits are the choice for people to do good deed or making merits. All are the virtuous ways. |
|
តើទសពិធរាជធម៌គឺជាអ្វី? តែងតែនិយាយបរិយាយពីព្រះមហាក្សត្រ។តើពាក្យនេះមានន័យយ៉ាង ដូចម្តេច? ពាក្យថាទសពិធរាជធម៌ គឺជាធម៌ទាំង១០ប្រការសម្រាប់ព្រះរាជាទ្រង់ប្រព្រឹត្តដែលក្នុងនោះមាន៖1-ទាន : ការធ្វើអំណោយ |
|
ភាសាបារាំងថា philosophie = philo+ sophie ដែលមានន័យថា ស្រលាញ់់ + គតិបណ្ឌិត។ និងបុព្វហេតុផ្សេងៗឫអំពី ជិវិតសត្វនិងមនុស្ស។តាមការបកប្រែជា ភាសាខ្មែរពិតជាមានការឆ្គងពីន័យដើមនៃពាក្យ philosophie ដែល មានដើមកំណើតយ៉ាងប្រាកដឡើង តើទស្សនវីជ្ជាជាវិជ្ជាដែលកើតចេញមកពីទស្សនៈ? អានអត្ថបទបន្ត
មង្គល38ប្រការ
(សមណានញ្ច ទស្សនំ ) ( ផុជ្ឋស្ស លោកធម្មេហិចិត្តំយស្ស ន កម្បតិ )
ឃុនបណ្ណានុរក្ស ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធច្រើនណាស់ រាប់មិន អស់ទេ ដូចមានបទបាលីថា : កម្មបទចែកចេញជាកម្មមាន៣យ៉ាង គឺ កាយកម្ម១, វចីកម្ម១ និងមនោកម្ម១។ ចែកប្រភេទមានពីរយ៉ាងគឺ អកុសលកម្មបទ១ កុសលកម្មបទ១ ។
រឿងនាងកិសាគោតមី សេចក្តីខាងដើម ព្រះសាស្តា កាលគង់នៅក្នុងវត្តជេតពន ទ្រង់ប្រារព្ឋនាង កិសាគោតមី ត្រាស់ព្រះធម្មទេសនា នេះថា(យោ ច វស្សសតំ ជីវេ)ជាដើម ។ ទាំងអស់។ ដេកអត់អាហារ នៅលើគ្រែតូចមួយ។សម្លាញ់របស់សេដ្ឋីនោះសួរថា មា្នលសម្លាញ់ ហេតុអ្វី ទើបសម្លាញ់ឯងសោយសោក ? ស្តាប់ដំណឹងនោះហើយក៏បានពោលថាៈ មា្នលសម្លាញ់ៗ ឯងកុំសោយសោកឡើយខ្ញុំដឹងឧបាយមួយ សម្លាញ់ឯងចូរធ្វើតាមឧបាយនោះចុះ។ |
unthol.wordpress.com 
ធ្វើល្អបានល្អ